... Ισραήλ - δεν έμαθαν τίποτα ...

*
Πάσχος Μανδραβέλης
***
*

Η επανάληψη σαν τραγωδία

*

«Κοιτούσα τη θάλασσα και τα πολεμικά που μας περικύκλωναν, τον εχθρό. Είχαν αράξει στα ήρεμα νερά του λιμανιού κι ετοιμάζονταν να μας πολεμήσουν. Τρία (βρετανικά) θωρηκτά και το τεράστιο καταδρομικό Ajax... Θαύμαζα το Ajax και δεν διανοήθηκα τότε ότι μια μέρα θα το συναντούσα κι ότι θα έφτανε εδώ, στη δική μας θάλασσα, να πολεμήσει εναντίον μας... Είδα πως οι δυο νεαροί Αγγλοι ναύτες, εχθροί μέχρι πριν από μια στιγμή, πρόσεχαν το περπάτημά τους να μην πατήσουν κανένα χέρι ή πόδι των ανθρώπων που ήταν ξαπλωμένοι στο κατάστρωμα...» (Σμουέλ Γιανάι, μέλος της Παλγιάμ συνοδός εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.)

«Στη μέση της θάλασσας κοντά στην Χάιφα μας έπιασαν οι Αγγλοι... και μας μετέφεραν σ’ ένα μεγάλο πλοίο, ένα αγγλικό θωρηκτό. Δεν θέλαμε να πάμε και μάς τραβούσανε. Για να παραδοθούμε μάς έριχναν νερό με τις μάνικες και δακρυγόνα. Είχαμε πάρει εντολή να μην παραδοθούμε. Εγώ είχα μια φίλη εκεί, την Παουλίνα, που ήταν στα στρατόπεδα και είχε μάθει λίγα γερμανικά· ήξερε και αγγλικά κι έλεγε στους Αγγλους είστε ναζιστές. Οι Αγγλοι στρατιώτες δεν ήθελαν να τα κάνουν όλα αυτά, αλλά είχαν εντολή. Εμπαιναν μπροστά ώστε να σταματούν τα νερά στις πλάτες τους...» (Γκίλα Σαμάρι, κατάγεται από την Αρτα. Έφυγε για την Παλαιστίνη σε ηλικία 13 ετών με το πλοίο Henrietta Szold)

«Εκεί περίμενε το γνωστό Αγγλικό πλοίο Ajax, που είχε βυθίσει το γερμανικό Graf Spee στις αρχές του πολέμου και το οποίο συνόδευσε το Exodus σε όλη τη διαδρομή από τη Νότια Γαλλία μέχρι την Παλαιστίνη. Σε απόσταση 40 μιλίων από τις ακτές, οι Αγγλοι ανακοίνωσαν ότι το Exodus είχε μπει στα χωρικά ύδατα της Παλαιστίνης και έπρεπε να σταματήσει αμέσως...

»Στο μεταξύ, στο Exodus είχαν ολοκληρωθεί οι τελευταίες προετοιμασίες για την αναμενόμενη σύγκρουση με τους Αγγλους. Παραβαίνοντας τους διεθνείς κανόνες, οι Αγγλοι δεν επέτρεψαν στο πλοίο να πλησιάσει και του επιτέθηκαν την ανοιχτή θάλασσα. Ανοιξαν πυρ με αυτόματα όπλα προς το κατάστρωμά του και δύο αγγλικά θωρηκτά προσπάθησαν να το εμβολίσουν. Παράλληλα, προσπάθησαν να κατεβάσουν στρατιώτες στο κατάστρωμα. Οι μετανάστες υποδέχτηκαν τους Αγγλους εκσφενδονίζοντας κονσέρβες, βίδες και πατάτες... Η μάχη που έδιναν οι μετανάστες ήταν μάταιη. Οι Αγγλοι είχαν όπλα και εξασκημένους άνδρες και η πρώτη ομάδα στρατιωτών κατάφερε να ανέβει στο κατάστρωμα. Τρεις από αυτούς παραβίασαν το πιλοτήριο, χτύπησαν μέχρι θανάτου τον Αμερικανοεβραίο αξιωματικό Μπιλ Μπερνστάιν και τραυμάτισαν τον καπετάνιο και τον μηχανικό. Οι μετανάστες εξακολουθούσαν να τους επιτίθενται, όπως και στους υπόλοιπους στρατιώτες που ανέβαιναν στο κατάστρωμα...» (Εχουντ Αβριελ, «Ανοίξτε τις πύλες», Τελ Αβίβ 1979)

Οι σκόρπιες αυτές μαρτυρίες εβραίων που είχαν απομείνει από την ναζιστική φρίκη και αγωνιζόταν για μια πατρίδα στην Παλαιστίνη, καταγράφονται στο βιβλίο των Ιακών Σιμπή και Καρίνας Λάμψα «Ζωή απ’ την αρχή. Η μετανάστευση των Ελλήνων Εβραίων στην Παλαιστίνη (1945 - 1948)» εκδ. Αλεξάνδρεια. Αφιερώνεται στους δολοφονημένους ακτιβιστές, από μια κυβέρνηση εγκληματιών κατά της ανθρωπότητας σε μια χώρα που κάποτε ήθελε μόνο να είναι ασφαλής κι ελεύθερη.
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι Stavrovelonies