Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

... "Συγγνώμη, πεινάμε" - η νέα φτώχεια ...

*
stavrosx1
***
*
Μην κοιτάς το καμηλό παλτό …

Η κυρία στεκόταν όρθια έξω από έναν μεγάλο φούρνο στην Κηφισιά. Ήταν ντυμένη απλά αλλά καλόγουστα και φαινόταν σαν να περίμενε κάποιον. Προσπερνώντας, την άκουσα να μου ψιθυρίζει: «Συγγνώμη, πεινάμε». Σταμάτησα κατάπληκτη, βέβαιη πως δεν είχα ακούσει καλά. Όμως η κυρία, με χαμηλωμένο βλέμμα, επανέλαβε τη φράση. Μπήκα βιαστικά στον φούρνο, αγόρασα, έκανα ψιλά και, φεύγοντας, της έβαλα στο χέρι ένα μικρό χαρτονόμισμα. Δεν μου πήγε να δώσω κέρμα.

Πρόσεξα το χέρι. Ήταν περιποιημένο. Το ψιθυριστό «ευχαριστώ» της σχεδόν δεν ακούστηκε. Το συναπάντημά μου μαζί της ήρθε σαν γροθιά που εκτοξεύτηκε στο στομάχι μου. Σίγουρα κάθε φτώχεια είναι οδυνηρή, αλλά η φτώχεια του νεόπτωχου αξιοπρεπούς αστού είναι πιο σκληρή. Δεν έχει μάθει την ένδεια, ζούσε μια καλή ζωή, και ξαφνικά τα έχασε όλα. Ο άλλος, που ζει χρόνια στη φτώχεια, έχει επινοήσει μια ζωή τώρα στρατηγικές και άμυνες τις οποίες ο νεόπτωχος δεν υποψιάζεται καν.

Ξαφνικά ο νους μου πήγε πολλά χρόνια πίσω. Στο τέλος της φοιτητικής μου ζωής όπου σαν εργαζόμενη φοιτήτρια  είχα συνεργαστεί σε μια διαφήμιση και είχα κερδίσει κάποια λεφτά ικανά να μου επιτρέψουν να αγοράσω μεταξύ άλλων κι ένα καμηλό παλτό. Τη χρονιά εκείνη ο πατέρας είχε μια ατυχία και λίγο αργότερα όλη η οικογένεια βρέθηκε μέσα σε μία οικονομική δυσπραγία με αποτέλεσμα να πρέπει πάραυτα να κερδίσω τα προς το ζειν. Όχι μόνο για μένα αλλά και για να βοηθήσω κάπως και τους δικούς μου. Πέρασα δύσκολα εκείνο τον χειμώνα κρυώναμε τα βράδια θυμάμαι και συχνά κοιμόμασταν σχεδόν νηστικοί. Χτυπούσα παντού πόρτες για δουλειά. Έκανα τα πάντα για να επιζήσω: μεταφράσεις, μαθήματα, κείμενα, αλληλογραφία, δακτυλογραφήσεις. Θυμάμαι τι ζημιά μου είχε κάνει το καμηλό παλτό. «Μα, τι ανάγκη έχεις εσύ;» ο ένας, «Α, θα παίρνεις ακριβά!» ο άλλος, 
«για να φοράς καμηλό παλτό δεν έχεις ανάγκη εσύ από δουλειά» ο πάρα πέρα.

Μέχρι που το χειμώνα εκείνο τρίφτηκε το παλτό, πάλιωσε από τα πολλά τα πήγαινε έλα, κι ησύχασα! Μαζί με όσα ξεπουλήσαμε τότε -χαλιά, σερβίτσια, κοσμήματα- έφυγε κι αυτό! Λες κι ήταν κατάρα επάνω μου. Στην επόμενη συνέντευξη έσκασα μύτη με το φοιτητικό μου ημίπαλτο. Μια βδομάδα αργότερα έπιασα την πρώτη μου δουλειά. Επιλέχθηκαν 12 ανάμεσα σε 120. Πριν ίσως και να έφταιγε το καμηλό παλτό!

Προσέξτε, λοιπόν:

- Η νέα φτώχεια φοράει συχνά … «καμηλό παλτό». Και ξεγελάει. Αφήστε που κρύβεται γιατί ντρέπεται - δεν έχει το θάρρος της ανάγκης της.

Αναζητήστε την εκεί που δεν την περιμένετε.

Δεν ζητιανεύει στις γωνίες, ούτε επαιτεί φανερά. Ψάχνοντας όμως εύκολα θα μάθετε για την οικογένεια του απολυμένου πενηντάρη πρώην στελέχους που στερείται, που κρυώνει γιατί δεν μπορεί να πληρώσει θέρμανση, που δεν έχει για το χαράτσι και κινδυνεύει να μείνει χωρίς ρεύμα.

Κι αν μπορείτε, βοηθήστε.

Διακριτικά
---
---
*

Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015

... περί δημοσίων υπαλλήλων σκέψεις ...

*
stavrosx1
***
*

Είναι η πηγή του κακού
οι δημόσιοι υπάλληλοι;


Γράφει η Φένια Ρουγκούνη*

Υπάρχει πράγματι μεγάλη διαφορά ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο υπάλληλο στη χώρα μας; Όντως ο ιδιωτικός τομέας σφύζει από εργατικότητα, αξιοκρατία και πνεύμα καινοτομίας; Και από την άλλη, ο δημόσιος υπάλληλος είναι στ’ αλήθεια ένα πλάσμα ελλειμματικό, που κάθεται νωχελικά στην πολυθρόνα της απάθειας, και απολαμβάνει μακαρίως τον φραπέ του;

Τα χρόνια της κρίσης άνθησε μια πρωτόγνωρη πολεμική με στόχο το δημόσιο υπάλληλο. Είναι τεμπέλης, βολεμένος, οπισθοδρομικός, ιδιοτελής. Δεν σκέπτεται, δεν παράγει, δεν αξιολογείται, δεν τιμωρείται. Απλώς μισθοδοτείται.

Η πάλαι ποτέ Τρόικα, τώρα Κουαρτέτο, του χρόνου πιθανόν Κουιντέτο, υπήρξε μέγας παίκτης στην πολεμική κατά των δημοσίων υπαλλήλων. Πίεζε ασφυκτικά για απολύσεις, στοχεύοντας να σπάσει το ταμπού της μονιμότητας και να τρυπήσει την ασπίδα της ασφάλειας που το δημόσιο προσφέρει ως δώρο εκλεκτό. Ωστόσο, στις τακτικές της επισκέψεις όλα αυτά τα χρόνια, έστελνε ανελλιπώς τα τεχνικά κλιμάκιά της να συνεργάζονται στενά με δημοσίους υπαλλήλους. Αυτοί οι υπάλληλοι τους έδιναν στοιχεία, αυτοί κατέθεταν προτάσεις, αυτοί παρείχαν υλικό για διαβούλευση. Το πώς κατέληγαν εν τέλει οι διαπραγματεύσεις ήταν υπόθεση πολιτική, η ευθύνη για τα μέτρα ήταν των ηγετών, η επεξεργασία όμως των θεμάτων, τα σενάρια των συνεπειών της μιας ή της άλλης επιλογής, οι εναλλακτικές που δίνονταν, ήταν όλα προϊόν δουλειάς δημοσίων υπαλλήλων. Προφανώς λοιπόν, ορισμένοι υπάλληλοι είχαν ικανότητες και προσόντα. Και σκέπτονταν και δούλευαν και παρήγαν. Δεν πάλλονταν από ενθουσιασμό για τη συνεργασία που είχαν με τους δανειστές, αλλά έστω και απρόθυμα, τη δουλειά τους την παρείχαν αποτελεσματικά, κατά το λόγο της αρμοδιότητάς του ο καθείς, όπως επέβαλε η ανάγκη των καιρών και οι εντολές που λάμβαναν από την ηγεσία.

Ας ξεχάσουμε λίγο τα της Τρόικας και ας δούμε τη δική μας μικρή καθημερινότητα. Όλοι μας έχουμε συναλλαγές με το δημόσιο. Από τη δική μου δεξαμενή, μπορώ εύκολα να ανασύρω μια νυχτερινή κλήση στο ΕΚΑΒ, μια εφημερία σ’ ένα δημόσιο νοσοκομείο, ένα πιστοποιητικό από τα ΚΕΠ, μια φοίτηση σε δημόσιο σχολείο, ένα σεμινάριο στο δήμο, ένα πιστοποιητικό από την Εφορία. Ούτε αδιαφορία έχω να αναφέρω, ούτε ανικανότητα. Κάποιες φορές έχω αγανακτήσει, είναι αλήθεια. Σε πολλές περιπτώσεις, αντίθετα, έχω αισθανθεί ευγνωμοσύνη. Βελτιώσεις μπορώ να σκεφτώ πολλές, δομικές αδυναμίες του συστήματος μπορώ να επισημάνω επίσης, αλλά να θεωρήσω το δημόσιο υπάλληλο εξοβελιστέο, φορέα κάθε ανικανότητας και κακοδιοίκησης, θα το αρνηθώ.

Το «τραγικό ψεγάδι» των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα είναι, πιστεύω, το κλαδικό μικροσυμφέρον, ο συντεχνιακός εγωκεντρισμός. Κάθε ομάδα εργαζομένων στο δημόσιο, που συγκροτείται ως ομάδα βάσει κάποιων κοινών χαρακτηριστικών, φροντίζει να κατακτήσει κάποια προνόμια. Αδιαφορεί αν τα δικά της προνόμια επεκταθούν και σε άλλες ομάδες ομοειδείς, όπως θα υπαγόρευε η κοινή λογική, αν βεβαίως υπήρχαν και οι πόροι. Αδιαφορεί επίσης αν τα δικά της προνόμια βλάπτουν στο μακρύ χρόνο, τους συμπολίτες της. Για παράδειγμα, αν μπορεί ένα υπουργείο να προσφέρει ένα οριζόντιο επίδομα σε όλους τους υπαλλήλους του, από κλητήρες μέχρι γενικούς διευθυντές, αδιαφορεί αν το διπλανό υπουργείο δεν απολαμβάνει το ίδιο προνόμιο. Μα και τα δύο δεν είναι υπουργεία της ίδιας χώρας; Η απάντηση φυσικότατα θα είναι «ασφαλώς όχι, εμείς εδώ είμαστε ξεχωριστοί». Σε κάθε διοικητική δομή στο δημόσιο χώρο έχει καλλιεργηθεί η μοιραία φαντασίωση ότι αυτή αποτελεί κάτι το εξαιρετικό. Για παράδειγμα, οι του υπουργείου Οικονομικών μοιάζει να φαντασιώνονται ότι είναι όλοι θησαυροφύλακες, οι του υπουργείου Παιδείας ότι είναι όλοι μεταρρυθμιστές, οι του υπουργείου Πολιτισμού ότι είναι όλοι διανοούμενοι. Και ως εξαιρετικοί που είναι δεν μπορεί να υπαχθούν σε καμιά ευρύτερη συλλογικότητα που να θεωρεί όλα τα υπουργεία ισοδύναμες κρατικές δομές και να τα υπαγάγει σε γενικές ρυθμίσεις, εκτός βεβαίως από τις περιπτώσεις που κάποιες ιδιαιτερότητες για θέματα ασφάλειας ή άμυνας επιβάλλουν διαφοροποιήσεις.

Η κουλτούρα αυτή, «εμείς μοιραίοι, ωραίοι και εκλεκτοί, οι άλλοι ταπεινοί και μέτριοι», είναι η μεγάλη παθολογία που γεννήθηκε από τον συνδικαλισμό της Μεταπολίτευσης, τον εναγκαλισμό των δημοσίων υπαλλήλων με τους συνδικαλιστές και τον λαϊκισμό των Ελλήνων πολιτικών. Όποιοι είχαν το πιο δυναμικό συνδικαλιστικό σωματείο από τη μια, δηλαδή το πιο ευέλικτα ελισσόμενο, και τον καλύτερο υπουργό από την άλλη, δηλαδή τον πιο ενδοτικό στις απαιτήσεις και τον πιο γενναιόδωρο με το κρατικό χρήμα, πετύχαιναν τα μέγιστα. Οπότε όλοι οι υπόλοιποι έτρεχαν κάθιδροι πίσω από τους δυναμικούς διεκδικητές επιδομάτων και προνομίων, για να εξασφαλίσουν κι αυτοί με τη σειρά τους ό,τι οι ηγεσίες είχαν ευχαρίστηση. Ερωτήματα του τύπου «αντέχει ο κρατικός προϋπολογισμός τέτοιες δαπάνες;» ή «μέχρι πότε υπάρχουν αποθέματα για έξτρα παροχές;» δεν ετίθεντο διότι, πέραν του συντεχνιακού εγωκεντρισμού, μέχρι να έρθει η Τρόικα κανείς δεν ήξερε πόσους δημοσίους υπαλλήλους πληρώνει αυτή η χώρα. Αυτό το μάθαμε λόγω της Τρόικας, όπως επίσης και λόγω της Τρόικας απέκτησε η χώρα την Ενιαία Αρχή Πληρωμών, ως οργανική μονάδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, και έτσι έχουμε πλέον μια κεντρική μονάδα παρακολούθησης της μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων.

Αυτή η παθολογία είναι η πηγή της κακοδιοίκησης στο δημόσιο τομέα. Δεν θεραπεύεται με απολύσεις, διότι δεν είναι ποσοτική η ασθένεια, είναι ποιοτική. Ακόμη και αν απολυθούν οι μισοί, κάποιοι θα μείνουν. Όλοι όσοι μείνουν και όλοι όσοι έρθουν το ίδιο έργο θα αναπαράγουν εις το διηνεκές, αν δεν αποφασίσει η κεντρική εξουσία και οι κοινωνικοί εταίροι να εξορθολογήσουν το δημόσιο με τομές, αφού πρωτίστως γίνει αποδεκτό απ΄ όλους ότι μεταρρύθμιση δεν γίνεται με παροχές και κολακείες αλλά με αξιολογήσεις και ελεγκτικούς μηχανισμούς.

Μια άλλη κηλίδα στην εικόνα των δημοσίων υπαλλήλων είναι ο ρουσφετολογικός τρόπος πρόσληψης. Πικρή αλήθεια που αφορά πολλούς. Σας προτρέπω, ωστόσο, να κοιτάξετε επιμελώς οργανογράμματα ιδιωτικών εταιρειών και ιδρυμάτων. Πολλά κοινά επίθετα κοσμούν τους καταλόγους. Και αν έχετε και εμπειρία εργασίας σε φορέα ιδιωτικό, διαπιστώνετε εύκολα διασυνδέσεις οικογενειακές ή φιλικές στη δεξαμενή εργαζομένων. Ο προϊστάμενος είναι γιος του οδηγού του αφεντικού, η λογίστρια αδελφή του καφετζή, η γραμματέας κόρη του κουμπάρου της λογίστριας, ο πληροφορικάριος ανιψιός της αγαπημένης του προϊστάμενου. Η Ελλάδα δεν έχει ακόμη περάσει στη νεωτερικότητα. Την κυβερνούν τα σόγια, οι κουμπαριές και τα καπετανάτα. Δημόσιο ή ιδιωτικό, μικρή σημασία έχει. Στο δημόσιο, απλώς το ρόλο του κουμπάρου τον παίζει ο βουλευτής, ο οποίος άνετα παίζει και τον κουμπάρο. Δεν έχει πρόβλημα.

Αφού λοιπόν το τοπίο της κρατικής εξουσίας είναι πρωτόγονο και ο σχεδιασμός αλυσιτελής, η χώρα πορεύεται στον εικοστό πρώτο αιώνα με όρους δέκατου ένατου και επιβιώνει ακόμα χάρη στη φιλοτιμία κάποιων ηρωικά ανθεκτικών Ελλήνων, όσων Ελλήνων δουλεύουν γιατί έχουν αίσθημα ευθύνης, όσων Ελλήνων πληρώνουν τα χρέη τους γιατί έχουν αίσθημα καθήκοντος, όσων Ελλήνων τολμούν να μη μετράνε το ανάστημά τους με φιλοδωρήματα.

* Η Φένια Ρουγκούνη έχει σπουδάσει αγγλική λογοτεχνία, νομικά και μάνατζμεντ. Σήμερα εργάζεται στο Συνήγορο του Πολίτη.
---
*

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2015

... Ελλάδα 2015 - "Η Ανισότητα Σκοτώνει" ...

*
stavrosx1
***
*
Ποινικοποίηση της φτώχειας:
εκεί που οι «αβράκωτοι» της Γαλλίας
συναντούν τον καστανά
της Θεσσαλονίκης


Πριν από πέντε χρόνια, στις 17 Δεκεμβρίου 2010, η αστυνομία θα προχωρούσε σε κατάσχεση της πραμάτειας ενός φτωχού μικροπωλητή στην Τυνησία, με το αιτιολογικό της παρανομίας. Λίγο αργότερα, ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι θα αυτοπυρπολούνταν, διαμαρτυρόμενος, πυροδοτώντας το φιτίλι της Αραβικής Άνοιξης. 

Της Δέσποινας Παπαγεωργίου
Πέντε χρόνια μετά, στις 11 Δεκεμβρίου 2015, στην απέναντι όχθη της Μεσογείου, θα συλλαμβάνονταν καστανάς, και, με την ίδια κατηγορία, θα κατασχόταν η πραμάτειά του. Ευτυχώς, ο τελευταίος δεν θα αυτοπυρπολούνταν, όμως η περιπέτειά του θα επιβεβαίωνε ότι υπάρχουν ακόμα οι συνθήκες που καταδίκασαν, πριν από δυο ολόκληρους αιώνες (το 1815), σε πέντε χρόνια κάτεργα έναν πεινασμένο άντρα γιατί είχε κλέψει μια φραντζόλα ψωμί, τον Γιάννη Αγιάννη
Γιατί η σύγχρονη πραγματικότητα καθημερινά επιβεβαιώνει τον άνθρωπο πίσω από το σύνθημα «Είμαστε το 99%», ειδικό στη μελέτη των ανισοτήτων Τομά Πικετί, ο οποίος συμπεραίνει («Το Κεφάλαιο τον 21ο Αιώνα») ότι, από ορισμένες απόψεις, η ανισότητα σήμερα είναι μεγαλύτερη από εκείνη του 19ου αιώνα (οπότε συγγράφτηκαν και οι «Άθλιοι»).
Παρόλο που ο Αγιάννης «έζησε» αφού είχε ανατραπεί με τη Γαλλική Επανάσταση το καθεστώς απόλυτης μοναρχίας του Λουδοβίκου ΙΔ΄, οι τεράστιες ανισότητες στις οποίες στηριζόταν το καθεστώς αυτό δεν είχαν ακόμα εκλείψει. Υπενθυμίζουμε ότι στην προεπαναστατική Γαλλία, το προνομιούχο 2% του πληθυσμού (ευγενείς και κλήρος) κατείχε τη μερίδα του λέοντος σε γη και πλούτο, και κυβερνούσε τον τόπο. Το 20% του προϋπολογισμού δινόταν για να συντηρηθούν τα λούσα των Βερσαλλιών, ενώ το 98% του πληθυσμού (η Τρίτη Τάξη, οι «αβράκωτοι») βίωνε την εξαθλίωση. Η συνέχεια είναι γνωστή: ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’, η σύζυγός του, Μαρία Αντουανέτα, και δεκάδες χιλιάδες άλλοι προνομιούχοι οδηγήθηκαν στη γκιλοτίνα.
Μεταπηδώντας, χωροχρονικά, στην Ελλάδα του σήμερα, υπενθυμίζουμε ενδεικτικά για την διευρυνόμενη ανισότητα, ότι την ώρα που η Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής (25/9/2014) συμπέραινε ότι 6.300.000 Έλληνες πολίτες βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας ή απειλούνται από αυτή, η έκθεση της Wealth-X κατέγραφε εκτίναξη του αριθμού των πολύ πλούσιων στην Ελλάδα (565 το 2014 από 505 το 2013) και ετήσια αύξηση της περιουσίας τους κατά 16,7%…
Είναι, λοιπόν, αποτέλεσμα της διευρυνόμενης φτωχοποίησης, που οι σύγχρονοι Αγιάννηδες εξωθούνται κάποτε στην παρανομία για να επιβιώσουν.
Ο καστανάς, ισχυρίζονται κάποιοι, έπρεπε να συλληφθεί γιατί ο νόμος δεν κάνει διακρίσεις. Είναι, όμως, έτσι; Ένα απλό παράδειγμα: συνολικά οι οφειλές των καναλιών προς το Δημόσιο για το τέλος χρήσης των τηλεοπτικών συχνοτήτων έφθανε, τον Απρίλιο του 2015 (όπως ανακοίνωνε ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς αναρτώντας τα στοιχεία στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ) το ποσό των 24.150.633,93 ευρώ για τα έτη 2011-2014. Πήγε ποτέ η αστυνομία, συνοδεία γερανού, να κατάσχει την υλικοτεχνική τους υποδομή, όπως έσπευσε να κάνει με τηφουφού του καστανά;
Παρομοίως, είναι (λογικά) παράνομο να μην κόβεται απόδειξη για μια τυρόπιτα, αλλά η πρακτική του «tax ruling» που επιτρέπει σε μια επιχείρηση να ρωτήσει εκ των προτέρων ποιας φορολογικής μεταχείρισης θα τύχει από τις αρχές της χώρας και να λάβει σχετικές νομικές εγγυήσεις, πρακτική στην οποία βασίστηκαν οι μυστικές φορολογικές συμφωνίες πολυεθνικών κολοσσών με αρχές του Λουξεμβούργου μέσω των οποίων φέρονται να φορολογήθηκαν σε πολύ μικρή κλίμακα (υπόθεση LuxLeaks) είναι νομότυπη! 
Και, τελικά, σε ποιον νόμο καλείται ο πολίτης να υπακούσει;
Ο Μοντεσκιέ, στο «Πνεύμα των Νόμων» προέβλεπε εθελούσια υποταγή του πολίτη στους νόμους που ο ίδιος θεσπίζει, ενώ ο Ρουσσώ έγραφε ότι η ελευθερία είναι «η υποταγή στον νόμο που υπαγορεύουμε στον εαυτό μας», εφόσον όμως «οι νόμοι είναι πράξεις της γενικής βούλησης», με πυξίδα το δημόσιο και όχι το ιδιοτελές συμφέρον.
Διεθνώς, όμως, σήμερα, η τάση είναι οι νόμοι να συγγράφονται από υπερεθνικά σχήματα (π.χ. Κομισιόν, χρηματοπιστωτικά ιδρυματα, λομπίστες) που ούτε λογοδοτούν στους πολίτες ούτε ελέγχονται από αυτούς.
Και ποιον μπορεί να εξυπηρετούν οι νόμοι παρεκτός τον νομοθέτη τους;
Ποιον εξυπηρετεί, για παράδειγμα, η επικείμενη Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP), στην οποία, μεταξύ άλλων, υπάρχει η πρόβλεψη οι εταιρείες να μπορούν να μηνύουν κράτη όταν θεωρούν ότι θίγεται το συμφέρον τους, λειτουργώντας επί της ουσίας ως νόμος ανώτερος από τους εθνικούς;
Στην Ελλάδα, μάλιστα, ελέω Μνημονίου, νομοθετεί και τύποις πλέον η υπερεθνική ελίτ -αντί για το Κοινοβούλιο- όπως αυτή εκπροσωπείται από το κουαρτέτο. Και οι πολίτες καλούνται να υπακούσουν στους νόμους που διαμορφώνονται ερήμην τους.
Συνεπώς, η έννοια του νόμου έχει διαφοροποιηθεί σε μια εποχή τεράστιου ελλείμματος δικαιοσύνης και δημοκρατίας. Κάπου, λοιπόν, σε αυτό το σημείο, κι εκεί όπου ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ λέγοντας «η φονικότερη μορφή βίας είναι η φτώχεια» συγκλίνει με τον οικονομολόγο Πολ Κρούγκμαν, που υποστηρίζει ότι «[Η] Ανισότητα Σκοτώνει» βρίσκεται ο χώρος δικαίωσης του καστανά της Θεσσαλονίκης και των απανταχού φτωχοδιαβόλων.
---
---
*

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2015

... όλα της συμβίωσης δύσκολα ...

*
Διαφορές γάμου - συμφώνου συμβίωσης


Γράφει ο Βασίλης Σωτηρόπουλος

1. STATUS. Ο γάμος αποτελεί θεσμό με πλούσιες πολιτισμικές και ιστορικές ρίζες, με τεράστια βαρύτητα ως προς την κοινωνική θέση του έγγαμου ατόμου, αλλά και με δυνατότητα σύναψής του με ιερολογία από διάφορα θρησκευτικά δόγματα. ΑΝΤΙΘΕΤΑ το σύμφωνο συμβίωσης αποτελεί έναν εναλλακτικό θεσμό οικογενειακού δικαίου που μετρά μόνο λίγα χρόνια σε διάφορες χώρες του κόσμου, χωρίς να παρουσιάζει το ίδιο ιστορικό και κοινωνικό κύρος με τον θεσμό του γάμου. Επομένως, από άποψη κοινωνική και πολιτισμική πρόκειται για εντελώς διαφορετικούς θεσμούς.


2. ΤΡΟΠΟΣ ΣΥΝΑΨΗΣ: Ενώ ο γάμος συνάπτεται με προφορική δήλωση ενώπιον δημάρχου με την παρουσία δύο μαρτύρων, κατόπιν άδειας του δημάρχου και μετά την γνωστοποίηση του με αγγελία (ή με ιερολογία), το σύμφωνο συνάπτεται με συμβολαιογραφική πράξη που για να ισχύει πρέπει να καταχωρηθεί στο ληξιαρχείο.

3. ΠΟΙΟΙ ΣΥΝΑΠΤΟΥΝ: Ενώ γάμο συνάπτει και άτομο που δεν έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα (υπό προϋποθέσεις), για τη σύναψη συμφώνου συμβίωσης απαιτείται ΠΛΗΡΗΣ δικαιοπρακτική ικανότητα. Άρα αν κάποιος έχει κηρυχθεί σε δικαστική συμπαράσταση δεν μπορεί να συνάψει σύμφωνο ούτε με την συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη του, ενώ μπορεί να συνάψει γάμο.

4. ΑΓΩΓΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ: Ενώ ο εισαγγελέας μπορεί να ακυρώσει με αγωγή του γάμο για συγκεκριμένους λόγους που προβλέπονται στο νόμο, το σύμφωνο συμβίωσης θα μπορεί να το προσβάλλει "αν αντίκειται στη δημόσια τάξη", ό,τι κι αν σημαίνει αυτό.

5. ΕΠΩΝΥΜΟ: Ενώ στον γάμο οι σύζυγοι μπορούν να προσθέτουν ληξιαρχικά στο επώνυμό τους το επώνυμο του συζύγου, στο σύμφωνο συμβίωσης το επώνυμο δεν μεταβάλλεται νομικά, αλλά μπορεί κάθε μέρος να χρησιμοποιεί "κοινωνικά" (δηλαδή άτυπα) το επώνυμο του συντρόφου.

6. ΛΥΣΗ: Ενώ ο γάμος λύεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, το σύμφωνο λύεται με συμβολαιογραφική πράξη.

7. ΓΟΝΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ: Ενώ ο γάμος προβλέπει τεκμήριο πατρότητας (=ο πατέρας ασκεί την γονική μέριμνα του παιδιού που θα γεννηθεί κατά την διάρκεια του γάμου), το σύμφωνο συμβίωσης προβλέπει το ίδιο τεκμήριο, αλλά χωρίς να λαμβάνει υπόψη ότι το πεδίο εφαρμογής προβλέπει και τη σύναψή του από ομόφυλα ζευγάρια, χωρίς να αναγνωρίζονται δικαιώματα γονικής μέριμνας ή επιμέλειας.

8. ΤΕΚΝΟΘΕΣΙΑ: Ενώ σύζυγοι έχουν δικαίωμα από κοινού τεκνοθεσίας, για το σύμφωνο συμβίωσης αυτό δεν προβλέπεται ρητά, αλλά μπορεί να υποστηριχθεί ότι εφαρμόζεται κατ΄αναλογία αυτή η διάταξη μαζί με τις άλλες διατάξεις που ισχύουν αναλογικά και διέπουν τις σχέσεις συζύγων.

9. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ: Ενώ για τους συζύγους ισχύουν ευνοϊκές διατάξεις φορολογικού δικαίου, για τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης δεν προβλέπονται τέτοιες διατάξεις, ούτε και στο κατατεθέν νομοσχέδιο (που περιορίζεται στις κοινωνικοασφαλιστικές διατάξεις καθώς και στις διατάξεις του εργατικού δικαίου). Η νομοθετική εξουσιοδότηση στον Υπουργό Εργασίας για πρόταση π.δ. που θα επεκτείνει τις διατάξεις που ισχύουν "σε άλλους νόμους" για τους συζύγους αφορά μόνο τα εργασιακά και τα κοινωνικοασφαλιστικά και όχι τα φορολογικά ζητήματα.
---
---
*

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2015

... Capsula Mundi - μια καλή ιδέα αντί του "τίποτα" ...

*
stavrosx1
***
*

Εσύ, τι θέλεις να γίνεις όταν πεθάνεις;



Γράφει η Νίκη Λυμπεράκη

Ενθουσιασμό. Μακάβριο θα πεις, αλλά όπως και να χει, ενθουσιασμό. Αυτό ένιωσα όταν πριν από λίγους μήνες το μάτι μου έπεσε τυχαία σε μια φευγάτη ιδέα Ιταλών designer. Το project τους λέγεται Capsula Mundi κι η ιδέα τους είναι απλή στη σύλληψη, απολύτως γήινη και κάπως παρηγορητική μπροστά στον φόβο του τίποτε που, για κάποιους από εμάς, είναι ταυτόσημο με τον θάνατο. Το σώμα, λένε, μετά το θάνατο, τοποθετείται σε εμβρυική στάση σε έναν σάκο και κατά την αποσύνθεσή του λειτουργεί σαν λίπασμα για ένα δέντρο. Και κάπως έτσι, αντί για απέραντα νεκροταφεία με ταφόπλακες, έχεις ένα δάσος και μαζί του την παρηγοριά μιας στοιχειώδους μεταθανάτιας ύπαρξης ως συστατικού ζωής, για εκείνους που μένουν πίσω να θρηνούν, να νοσταλγούν και να θυμούνται.

Αυτή η προοπτική σκαρφάλωσε αυτόματα στην κορυφή των μακάβριων προτιμήσεών μου, σε μια λίστα στην οποία ούτως ή άλλως η επιλογή της ταφής επιμένει να καταλαμβάνει την τελευταία θέση.

Η ιδέα των Ιαλών σχεδιαστών παραμένει βεβαίως ανεφάρμοστη, καθώς προσκρούει στην κείμενη νομοθεσία στη γειτονική χώρα (κι άλλωστε δεν έχω ιδέα αν θα μπορούσε να εφαρμοστεί για υγειονομικούς λόγους κι αυτό είναι ένα όριο, το μόνο ίσως, που πρέπει να γίνεται απολύτως σεβαστό). Σε κάθε περίπτωση, για τη χώρα τη δική μας, ούτε λόγος! Εδώ ακόμη συζητάμε για τα αποτεφρωτήρια, με την πολιτεία, πολύ βολικά, να πετά το μπαλάκι στους δήμους και τον κόσμο που κάνει αυτή την επιλογή να απολαμβάνει ένα (μετά)τελευταίο ταξίδι στη γειτονική Βουλγαρία πριν γίνει στάχτη.

Το θέμα, προφανώς δεν είναι η συγκεκριμένη ιδέα. Αυτή είναι απλώς η αφετηρία ενός γενικότερου προβληματισμού.

Περνάμε τη μισή μας ζωή με το ερώτημα «τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις;» και δεν βρίσκεται κανείς να σου αναγνωρίσει το δικαίωμα να απαντήσεις στο ερώτημα «τι θέλεις να γίνεις όταν πεθάνεις;».

Υπάρχουν τουλάχιστον δύο «γιατί», εν προκειμένω. Το ρητορικό «γιατί πρέπει κάποιος να κάνει κουμάντο στο πως θα καταλήξει το κουφάρι μου» είναι το πρώτο. Κι είναι ρητορικό, γιατί η απάντηση έρχεται αβίαστα, αρκεί να στρέψει κανείς το βλέμμα σε όποια εκκλησία βρεθεί στο διάβα του και δίπλα στο σταυρό να βάλει νοερά μια κάλπη. Δεν βλέπετε τι συμβαίνει με τα αποτεφρωτήρια; Ο νομοθέτης εκχωρεί την άδεια στους Δήμους. Όμως πόσοι δήμαρχοι θα τα βάλουν με την εκκλησία; Μόνο ο Μπουτάρης τόλμησε και έκανε το πρώτο βήμα για τη δημιουργία εγκατάστασης στη Θεσσαλονίκη.

Το δεύτερο «γιατί» όμως, είναι υπαρξιακό. Κι οι υπαρξιακές αναζητήσεις απ' τη φύση τους έχουν το βασανιστικό κακό να αφίστανται των γήινων. Αδυνατεί, λοιπόν, ο νους μου να επεξεργαστεί βάσει ποιας εξουσίας αποφασίζει κανείς για τη δική μου σχέση με την αιωνιότητα ή την ανυπαρξία. Στο κάτω κάτω, αν υπάρχει ένα στοιχείο αναντίρρητης κυριότητας του καθενός μας, απ τη μήτρα ως τον τάφο, αυτό είναι το σώμα μας. Και στο τέλος του ταξιδιού μας, το κουφάρι μας.
---
*

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015

... "... οι πρόσφυγες ήταν μια κάποια λύσις ..." ...

*
Λιάνα Κανέλλη
***
*

Τα ειδωμένα της Ειδομένης

Τα φετινά Χριστούγεννα που για την αγορά κρατάνε σαράντα μέρες τουλάχιστον, έχουν χρώμα πορτοκαλί. Αυτό των σωσιβίων των πνιγμένων και μισοσωσμένων προσφύγων που κατασκευάζουν με τα κορμιά τους τη γέφυρα της απελπισίας στο Αιγαίο και τα παραγεφύρια των απελπισμένων ως λέρα στην Καρχηδόνα. Στα χριστουγεννιάτικα δέντρα κρεμιούνται μπάλες που λίγο να το λέει η καρδιά σου, φανερώνουν τις νύχτες σαν τύψεις τα πρόσωπα των εκτελεσμένων, των σφαγμένων, των πυροβολημένων από τη Ράκα ως το Μπατακλάν.

Στη φάτνη που φέτος έχει τη μορφή στρατιωτικού τολλ, οι μάγοι με τα δώρα ακολουθώντας το αστέρι των πετρελαίων κουβαλάνε και ξαμολάνε βόμβες γαλλικές, αγγλικές, ρώσικες, αμερικανικές και το λιβάνι έχει τη μυρωδιά της καμένης σάρκας ακουμπισμένης στο στουπί των θηριωδών μονοπωλιακών ενεργειακών συμφερόντων. Οπου επαγγελματίας Αγιοβασίλης με την αιμάτινη στολή και δυο άγγελοι παραστάτες, πάνοπλοι μαυροντυμένοι κουκουλοφόροι έτοιμοι να ράνουν με σπρέι πιπεριού και αύρες παγωμένου νερού όσες καλοσύνες, αγαθότητες κι ανεμελιές ξεφύγουν σε περίπατο με τη μορφή ανθρώπου, πελάτη, καταναλωτή...

Το φετινό πνεύμα των Χριστουγέννων περιφέρεται με ψαλμωδίες καταστολής, νομιμοποιημένα κατά περίσταση τάγματα ασφαλείας που ακριβοπληρώνονται με το χρυσό νόμισμα της συναίνεσης.

Αυτό το Δεκέμβρη στη γειτονιά μας ο πολιτισμός κι ο πανικός συμψηφίζονται σε συσκευασία ζαχαρωμένου τρόμου. Εορταστικό χρονικό προαναγγελθέντος πολέμου με αναμμένο το φιτίλι που εύκολα μπορεί να περιδέσει τη Γη.

Στην Ειδομένη είναι όλα ειδωμένα από πριν. Το πρόβλημα θα λυθεί με τους μισούς πρόσφυγες να θέλουν να φάνε τους άλλους μισούς ανάμεσα σ' Ελληνες και Σκοπιανούς αστυνομικούς με ευρωπαϊκούς επενδυτές και Σένγκεν διακριτικά. Εδώ θα δεις πώς η χώρα μας έχει προϋπολογιστεί και σχεδιαστεί να μετατραπεί σε πνιγηρή «ουδέτερη ζώνη» (buffer zone), όπου θα δοκιμάζονται σε πραγματικές συνθήκες οι μεταλλάξεις του αστικού ευρωπαϊκού ιδεώδους.

Δεν θ' αργήσει η στιγμή που κάποιος ΝΑΤΟικός ή Βρυξελλιώτης αξιωματούχος θα αναφωνήσει, μερικοί ήδη το κάνουν, «αυτοί οι πρόσφυγες ήταν μια κάποια λύσις και οι στρατοί μας επιτέλους θα διαβούν». Η αριστερή ουρά του ευρωΝΑΤΟικού φιδιού μπαίνει μόνη της στο στόμα της οχιάς, πασπαλίζοντας με μεγαλοστομίες επικοινωνιακού συροβόρου όφεως την επιθυμία της να παραμείνει στη λέσχη των μεγάλων έστω και ως λακές του ευρώ με τίμημα τα κεφάλια μας.

Την ώρα που συζητιέται και ψηφίζεται ο θανατηφόρος για την πλειονότητα του λαού φετινός προϋπολογισμός, ουδείς εκ των Συριζαίων αναρωτιέται σε ποιον Καιάδα πέταξε τους αγώνες πολλών απ' τους ανθρώπους του που τους βλέπεις ν' ανέβουν στο βήμα σα σε ικρίωμα, έτοιμοι να καταθέσουν μαζί με τη δήλωση του περιουσιολογίου και τ' αγωνιστικά τους παράσημα. Ετσι φέτος καλά Χριστούγεννα θα κάνουν μόνον οι θαμώνες των λεσχών του κάθε λογής οπορτουνισμού, εκεί που την γκανιότα την εισπράττουν πάντα τα συγκυβερνώντα τσιράκια των πλουτοκρατών ιδιοκτητών τους. Εκεί ρίχνονται τα ζάρια, ανοίγουν και κλείνουν τα χαρτιά, γίνονται εκείνες οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις που δε μαθαίνουμε ποτέ, παρά μόνο τη στιγμή που μας εξαργυρώνουν ως μάρκες. Τώρα ίσως είναι η ώρα να αποφασίσουμε επιτέλους ποια Δεκεμβριανά συνιστούν τη μνήμη, την έμπνευση κι όχι την ανάμνηση της χώρας στο εξώφυλλο του απλώς ημερολογιακού νέου έτους.
---
*