Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

... για τους φτωχούς η κρίση είναι μόνιμη ...

*
Γιώργος Αγγελόπουλος
***
*
ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΦΑΝ ΝΤΕΡ ΧΟΦ
*
Ο ιερέας του δίκαιου εµπορίου
*
Οταν µιλούν στον Φρανσίσκο Φαν ντερ Χοφ για κρίση, εκείνος χαµογελά. «Κρίση; Ποια κρίση; Για τους φτωχούς, η κρίση είναι µόνιµη».

Την περασµένη Τρίτη, ο Φρανσίσκο Φαν ντερ Χοφ έφτασε στο Παρίσι για να παρουσιάσει το βιβλίο του µε τίτλο «Μανιφέστο των φτωχών». Ενα µικρό βιβλίο 80 σελίδων, γραµµένο σε οκτώ ηµέρες µε τη µορφή µιας κατάθεσης ζωής. Διότι ο 71χρονος Φαν ντερ Χοφ είναι ο «πάδρε Φρανσίσκο», ο ιερέας - εργάτης που επινόησε το λεγόµενο «δίκαιο εµπόριο» και τη µάρκα που το εκπροσωπεί, τη Μax Ηavelaar.

«Το να µιλάω µε το αφεντικό του Carrefour είναι χάσιµο χρόνου. Μόνον οι καταναλωτές µπορούν να κάνουν τα πράγµατα να αλλάξουν», λέει ο Φαν ντερ Χοφ, ο οποίος ζει εδώ και τριάντα χρόνια στα βουνά του Μεξικού. Τα ισπανικά είναι η µητρική του γλώσσα, όµως γεννήθηκε το 1939 στην Ολλανδία όχι ως Φρανσίσκο, αλλά ως Φρανς, γόνος µιας θρησκευόµενης οικογένειας καθολικών αγροτών. Εκανε θεολογικές σπουδές, στα 22 του ήταν µέλος µιας θρησκευτικής οργάνωσης εθελοντών, το 1968 χρίστηκε ιερέας και… βγήκε στα οδοφράγµατα. Ηταν η αρχή µιας µακράς εξέγερσης που τον οδήγησε από την Ευρώπη στη Λατινική Αµερική, στα ίχνη της Θεολογίας της Απελευθέρωσης. Εγκαταστάθηκε στο Μεξικό και υποδεχόταν τους πρόσφυγες από τις δικτατορίες. Απειλήθηκε από τη CΙΑ, υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την πόλη του και το 1980 εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Οαχάκα. Ο τοπικός επίσκοπος τον έστειλε στους αυτόχθονες χωρικούς οι οποίοι µόλις που κατάφερναν να επιβιώνουν από την καλλιέργεια του καφέ. Στα βουνά αυτά, όπου κυριαρχεί το τροπικό δάσος, οι αυτόχθονες ζουν αποκοµµένοι από τον κόσµο και θεωρούνται «ζώα» από τους πληθυσµούς που ζουν στα χαµηλότερα εδάφη. Εχοντας µελετήσει Μαρξ και Γκράµσι, αλλά και Μπουρντιέ και Φουκώ, ο Φαν ντερ Χοφ τους έδειξε ότι πέφτουν θύµατα εκµετάλλευσης.

«Πωλούσαν τον καφέ τους στο ένα τρίτο του κόστους παραγωγής», λέει. Χρειάστηκε µήνες για να ενώσει οµάδες που µιλούσαν διαφορετικές διαλέκτους και είχαν διαφορετικές τελετουργίες, όµως το 1982 τρεις κοινότητες ίδρυσαν τον συνεταιρισµό Uciri. Ο συνεταιρισµός απαιτούσε από τους αγοραστές του καφέ µια τιµή που επέτρεπε σε κάθε παραγωγό να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του και ενσωµάτωνε ένα ποσό για την προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική ανάπτυξη. Το δίκαιο εµπόριο είχε πλέον γεννηθεί. Το 1988, µαζί µε έναν συµπατριώτη του, υπεύθυνο της ΜΚΟ Solidaridad, ίδρυσε τη µάρκα Μax Ηavelaar (από το όνοµα ενός µυθιστορηµατικού ολλανδού ήρωα του 19ου αιώνα).

Ο συνεταιρισµός Uciri ενώνει σήµερα 58 κοινότητες. Το καθηµερινό εισόδηµα των χωρικών έχει διπλασιαστεί -  από 1 σε 2 ευρώ. «Αγωνιζόµαστε για µια αξιοπρεπή ζωή, όχι για µια καλύτερη ζωή», λέει ο εργάτης - ιερέας, τα τρία διδακτορικά του οποίου δεν τον εµποδίζουν να καλλιεργεί τη γη, όπως οι άλλοι. Οπως λέει, «δίπλα στους φτωχούς έµαθα να επιβιώνω µε αξιοπρέπεια».
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι stavrovelonies
*

Δεν υπάρχουν σχόλια: