Γιώργος Δελαστίκ
***
*
Ο αξέχαστος Αύγουστος της Αφρικής
*
Ξαφνικά ένας ευρωπαϊκά ντυμένος μαύρος όρμησε και άρπαξε το σπαθί του Βέλγου μονάρχη και το ύψωσε θριαμβευτικά προς τον ουρανό! Η σκηνή αποτυπώθηκε σε φωτογραφία, η οποία πραγματικά περικλείει όλη την ουσία της κατάρρευσης του καθεστώτος της αποικιοκρατίας: ο Λευκός έχανε το σύμβολο της ισχύος και της εξουσίας του!
Το 1960 υπήρξε πραγματικά η χρονιά κατά την οποία γεννήθηκαν τα περισσότερα ανεξάρτητα κράτη της Αφρικής - και ο Αύγουστος του 1960 αναδείχθηκε σε ανεπανάληπτο μήνα γέννησης ελπίδων και οραμάτων στη Μαύρη Ηπειρο. Εκείνον τον αξέχαστο μήνα της ανεξαρτησίας των μαύρων όχι μία ή δύο αλλά... οκτώ (!) αφρικανικές χώρες απελευθερώθηκαν από τα δεσμά της αποικιοκρατίας.
Την 1η Αυγούστου έγινε ανεξάρτητη η Δαχομέη, που σήμερα ονομάζεται Μπενίν. Στις 3 Αυγούστου ήταν η σειρά του Νίγηρα, στις 5 Αυγούστου η Ανω Βόλτα (σήμερα ονομάζεται Μπουρκίνα Φάσο), στις 7 Αυγούστου η Ακτή του Ελεφαντόδοντος. Η ροή των γεγονότων είναι ασταμάτητη. Στις 11 Αυγούστου ανεξαρτητοποιείται το Τσαντ, στις 13 η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, στις 15 το Γαλλικό Κογκό, στις 17 το Γκαμπόν. Κάθε δύο μέρες μία χώρα! Μοιάζει σαν παραμύθι!
Τον χορό της ανεξαρτησίας του 1960 έχει ανοίξει από την 1η Ιανουαρίου το Καμερούν. Ακολουθούν η Σενεγάλη και το Τόγκο, έπονται η Μαδαγασκάρη, η Σομαλία, το Μάλι, η Νιγηρία. Στις 28 Νοεμβρίου 1960 θα κλείσει η ανεξαρτησία της Μαυριτανίας εκείνη την ονειρεμένη χρονιά...
Μισός αιώνας κύλησε από τότε. Δεκαεπτά υποσαχάριες χώρες (εκ των οποίων μάλιστα οι δεκατέσσερις υπήρξαν γαλλικές αποικίες) θα σβήσουν φέτος τα κεράκια της τούρτας πενήντα χρόνων ανεξαρτησίας. Η τάση προς κάποιου είδους απολογισμό των πεπραγμένων είναι πάντοτε ακαταμάχητη σε τέτοιες επετείους. Τι έφερε στους λαούς της Αφρικής η ανεξαρτησία αυτά τα πενήντα χρόνια;
Δύσκολα όμως μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι η ανεξαρτησία έφερε στην Αφρική την ειρήνη, την ελευθερία ή την ευημερία. Δεκάδες πόλεμοι, πολύ συχνότερα στο εσωτερικό των αφρικανικών κρατών παρά σε διακρατικές συγκρούσεις εξοντώνουν κατά δεκάδες -ή κάποτε και κατά εκατοντάδες- χιλιάδες αφρικανικούς πληθυσμούς.
Οι Ευρωπαίοι αποικιοκράτες φρόντισαν για αυτό. Στο Συνέδριο του Βερολίνου το 1885, χώρισαν την Αφρική μεταξύ τους σαν να ήταν κομμάτια τούρτας, αδιαφορώντας παντελώς για τους λαούς και τις φυλές των ιθαγενών που συμπεριλάμβαναν σε κάθε υποτιθέμενη χώρα - αποικία.
Οταν ήρθε η ώρα της ανεξαρτησίας, οι Αφρικανοί ηγέτες, έντρομοι από το τι θα συνέβαινε αν άνοιγαν το κουτί της Πανδώρας και επαναχάραζαν τα σύνορα των κρατών βάσει των φυλετικών δεδομένων, αποφάσισαν να κηρύξουν "απαραβίαστα" τα σύνορα της αποικιοκρατίας, πέρα από ελάχιστες ρυθμίσεις που έγιναν τους πρώτους μήνες της ανεξαρτησίας.
Δυστυχώς όμως δεν κατάφεραν σχεδόν πουθενά να κυβερνήσουν με τέτοιο τρόπο ώστε να ενοποιήσουν και να ομογενοποιήσουν τους πληθυσμούς που συμπεριλαμβάνονται σε κάθε χώρα. Οι διακρίσεις και η φυλετική καταπίεση κυριαρχούν και σήμερα στις αφρικανικές χώρες με μαύρους Αφρικανούς να παίζουν αυτή τη φορά τον ρόλο των καταπιεστών. Οσο για την ελευθερία, καλύτερα να μη γίνεται λόγος. Αμέτρητες δεκάδες τα στρατιωτικά πραξικοπήματα. Αλλά και εκεί που δεν γίνονται, οι διάφοροι ηγέτες που αναρριχώνται στην εξουσία δεν την εγκαταλείπουν με τίποτα!
Σαράντα δύο χρόνια (!) ήταν π.χ. πρόεδρος του Γκαμπόν ο Ομάρ Μπόνγκο Οντίμπα. Δύο και μόνο (!) προέδρους έχει γνωρίζει το Καμερούν σε μισόν αιώνα ανεξαρτησίας - 22 χρόνια τον Αχμαντού Αχιτζό και 28 μέχρι στιγμής τον σημερινό Πολ Μπιγιά. Γύρω στην... εικοσαετία κλείνει ο κάθε πρόεδρος στη Σενεγάλη και πάει λέγοντας...
---
ΘΛΙΨΗ
Χαμένο όραμα η Ενωμένη Αφρική
ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΕΣ ενός λαμπρού μέλλοντος στενής συνεργασίας όλων των χωρών της Μαύρης Ηπείρου ήταν οι πρώτοι ηγέτες των ανεξάρτητων κρατών της. Επαναστάτες όπως ο Πατρίς Λουμούμπα του Κογκό, τον οποίο δολοφόνησαν μισθοφόροι των Βέλγων αποικιοκρατών οκτώ μόλις μήνες μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, ο Ν' Κρούμα της Γκάνας, ο Λεοπόλντ Σεντάρ Σενγκόρ της Σενεγάλης, ο Τζούλιους Νιερέρε της Τανζανίας κ.ά. υποστήριξαν μάλιστα την ιδέα των "Ηνωμένων Πολιτειών της Αφρικής" όπου όλα τα αφρικανικά κράτη κάτω από τη Σαχάρα θα συγκροτούσαν ένα ενιαίο ομοσπονδιακό κράτος. Το όραμα αποδείχτηκε ουτοπία και φυσικά έμεινε απραγματοποίητο. Οσο για τους διαδόχους τους, ούτε που διανοούνται κάτι τέτοιο.
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι stavrovelonies
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου