Δευτέρα 28 Αυγούστου 2017

Η "ξεχασμένη" Συμφωνία του Μονάχου

*
stavrosx1
***
*

23η Αυγούστου 1939,
10 μήνες και 24 ημέρες μετά την
υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου


Στα πρακτικά της δίκης της Νυρεμβέργης, ο αντιπρόσωπος της Τσεχίας ρωτάει τον στρατάρχη του Γ’ Ράιχ, τον Βίλχελμ Κάιτελ:
«Το Ράιχ θα επιτίθονταν ενάντια στην Τσεχοσλοβακία το 1938, εάν οι Δυτικές Δυνάμεις είχαν υποστηρίξει την Πράγα;».
Η απάντηση του Κάιτελ ήταν σαφής:
«Ασφαλώς όχι! Δεν ήμασταν αρκετά ισχυροί από στρατιωτικής απόψεως. Ο αντικειμενικός στόχος του Μονάχου (εννοούσε της Συμφωνίας του Μονάχου) ήταν να βγάλουμε τη Σοβιετική Ένωση από τη μέση, να κερδίσουμε χρόνο και να συμπληρώσουμε τους γερμανικούς εξοπλισμούς».
Η Συμφωνία του Μονάχου υπογράφεται στις 29 Σεπτεμβρίου 1938 μεταξύ Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας, Ιταλίας και αποτελεί την αρχή της αντίστροφης μέτρησης για το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με βάση τους όρους της οργανώνεται ο διαμελισμός της Τσεχοσλοβακίας. Η Βρετανία, δια του πρωθυπουργού της Τσάμπερλεν, η Γαλλία με τον Νταλαντιέ, η φασιστική Ιταλία του Μουσσολίνι και η ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ υπογράφουν μεταξύ τους ένα κείμενο που αφορά την διάλυση μιας πέμπτης χώρας. Η ίδια η Τσεχοσλοβακία δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής στις συνομιλίες που αφορούν το μέλλον της. Μια μέρα πριν κριθεί η τύχη της, στις 28 Σεπτεμβρίου, ενημερώνουν την κυβέρνησή της ότι την επομένη θα λάβει χώρα η συνδιάσκεψη που θα την αφορά. Ωστόσο, της έχουν επιτρέψει να στείλει αντιπροσώπους προκειμένου να τους ανακοινωθεί προσωπικά η απόφαση των Τεσσάρων Μεγάλων.

Εκτός από τους ίδιους τους Τσεχοσλοβάκους, από τις συνομιλίες έχουν αποκλειστεί και οι εκπρόσωποι της Σοβιετικής Ένωσης. Για την ακρίβεια, οι Σοβιετικοί όχι μόνο δεν προσκαλέστηκαν αλλά, σύμφωνα με τον πρέσβη της ΕΣΣΔ στο Λονδίνο Ιβάν Μαΐσκι, «…η βρετανική κυβέρνηση δεν αποτόλμησε ούτε μια φορά να συμβουλευτεί την ΕΣΣΔ στο ζήτημα της Τσεχοσλοβακίας ή της ευρωπαϊκής ειρήνης». Επιπλέον, την ίδια μέρα που υπογράφεται η συμφωνία (29 Σεπτεμβρίου 1938) ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών, λόρδος Χάλιφαξ καλεί τον πρέσβη της Σοβιετικής Ένωσης για να δικαιολογηθεί για τον αποκλεισμό της χώρας του από τις συνομιλίες. Χαρακτηριστικά του λέει ότι:
«… όπως ξέρεις και ο ίδιος πολύ καλά οι αρχηγοί των κυβερνήσεων της Γερμανίας και της Ιταλίας δε θα επιθυμούσαν κάτω από τις σημερινές συνθήκες να παρακαθίσουν στο τραπέζι μιας συνδιάσκεψης μαζί με τους Σοβιετικούς».
Ουσιαστικά, αυτό που ανακοινώνεται στον Σοβιετικό πρέσβη είναι ότι ο Χίτλερ αποφασίζει τη σύνθεση της συνδιάσκεψης, ενώ ο Τσάμπερλεν τον ακολουθεί. Επειδή ο αναγνώστης οφείλει πάντα να αμφισβητεί τα γραφόμενα, καθώς η Ιστορία εμπεριέχει τη διάσταση της υποκειμενικής ερμηνείας, ας δούμε τον τρόπο που περιγράφει ο Τσόρτσιλ, γνωστός για το αντικομουνιστικό του φρόνημα, τη στάση του συντηρητικού πρωθυπουργού του. Κατ’ αρχάς το 17ο κεφάλαιο των Απομνημονευμάτων του τιτλοφορείται «Η Τραγωδία Του Μονάχου»… συνεπώς αναγνωρίζει ευθύς εξ αρχής τη διάσταση της «τραγωδίας» σε αυτή τη συμφωνία και συνεχίζει ως εξής :
«…Ο Βρετανός πρωθυπουργός τηλεγράφησε στον Χίτλερ και του πρότεινε να πάει να τον δει… το απόγευμα έλαβε την απάντηση του Χίτλερ που τον προσκαλούσε να πάει στο Μπερχτενσγκάντεν. Το πρωί της 15ης Σεπτεμβρίου 1938 ο Τσάμπερλεν έφθασε στο αεροδρόμιο του Μονάχου. Όταν τα νέα έφτασαν στην Πράγα, οι Τσέχοι ηγέτες δεν μπορούσαν να το πιστέψουν ως δυνατόν. Έμειναν άναυδοι. Τη στιγμή ακριβώς που για πρώτη φορά ήταν κύριοι της εσωτερικής κατάστασης στις περιοχές των Σουδητών, ο ίδιος ο Βρετανός Πρωθυπουργός επισκέπτονταν τον Χίτλερ! Αυτή η ενέργεια καταλάβαιναν ότι θα εξασθενούσε τη θέση τους απέναντι στη Γερμανία […] Το ταξίδι του Τσάμπερλεν έδινε την ευκαιρία να αυξήσουν οι Γερμανοί τις απαιτήσεις τους (για προσάρτηση της τσεχοσλοβάκικης ζώνης της Σουδητίας) και οι εξτρεμιστές του σουδητικού κόμματος, σύμφωνα με τις οδηγίες που λάμβαναν από το Γ’ Ράιχ, άρχισαν τώρα να ζητούν φανερά την ένωση με το Ράιχ».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός συναντά τον Χίτλερ και λαμβάνει από εκείνον τις απαιτήσεις του για τον διαμελισμό της Τσεχοσλοβακίας. Δύο μέρες μετά, στις 17 Σεπτεμβρίου ο Τσάμπερλεν επιστρέφει στο Λονδίνο. Στις 19 Σεπτεμβρίου η Αγγλία και η Γαλλία ανακοινώνουν στην Τσεχοσλοβακία το τελεσίγραφό τους με βάση το οποίο η χώρα πρέπει να παραχωρήσει άμεσα στη Γερμανία όλες τις περιοχές στις οποίες οι κάτοικοι είναι άνω του 50% Γερμανοί. Για να πιεστεί ακόμα περισσότερο η τσεχοσλοβάκικη κυβέρνηση και να αποδεχτεί τον διαμελισμό της πατρίδας της, ο Άγγλος και ο Γάλλος πρεσβευτής στην Πράγα επισκέπτονται τον Πρόεδρο Μπένες (Τσεχοσλοβάκος πρόεδρος) στις 2 το πρωί, ξημερώνοντας η 21η Σεπτεμβρίου. Σε αυτή τη μεταμεσονύχτια επίσκεψη του ανακοινώνουν τα εξής:
«Δεν υπάρχει καμία ελπίδα μεσολάβησης, αποδεχτείτε τις αγγλογαλλικές προτάσεις (που ουσιαστικά ήταν οι προτάσεις του Χίτλερ) πριν δημιουργηθεί μια κατάσταση τέτοια για την οποία η Αγγλία και η Γαλλία δεν θα αναλάβουν καμία ευθύνη».
Όπως παρατηρεί στα Απομνημονεύματά του ο Τσόρτσιλ, η Αγγλία και η Γαλλία είχαν τουλάχιστον την «…ντροπή να ενημερώσουν προφορικά την Τσεχοσλοβάκικη πλευρά…». Με αυτό τον άμεσο και σαφή τρόπο, η Τσεχοσλοβακία κατανόησε ότι η Γαλλία, αν και είχε πρόσφατα υπογράψει σύμφωνο συμμαχίας μαζί της, δεν ήταν διατεθειμένη να το τηρήσει (...)

ΣΥΝΕΧΙΣΤΕ ΤΗΝ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΕΔΩ
---
---
*

Δεν υπάρχουν σχόλια: