... Κυρηναϊκή - Τριπολίτιδα: η νέα Λιβύη ...

*
Ρούσσος Βρανάς

***
*
ΔΡΟΜΟΙ της Λιβύης
*

Σε μια παγίδα...
... μοιάζει να έχουν πιαστεί οι δυτικές δυνάμεις που επενέβησαν στρατιωτικά στη Λιβύη. Και το ερώτημα που θα τις απασχολήσει τις προσεχείς εβδομάδες πιθανότατα θα είναι αυτό: πώς θα βγούμε από αυτή την παγίδα;

Οι αυταπάτες...

... που έτρεφαν οι στρατηλάτες Σαρκοζί και Κάμερον έχουν τελειώσει. Τα πράγματα πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο. Η βιαστική δυτική επέμβαση αρχίζει να γίνεται ένας δύσκολος πόλεμος. Η απόφαση του Ομπάμα να στείλει ειδικούς πράκτορες της CIA για να βοηθήσει τους «εξεγερμένους» ξυπνά δυσάρεστες μνήμες. Τα περισσότερα στρατιωτικά αδιέξοδα αρχίζουν με τέτοιες αποστολές κομάντος, που οι πολιτικοί προϊστάμενοί τους ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να κάνουν τη «δουλειά». Υστερα αρχίζει να αυξάνεται ο αριθμός τους κι όλοι μαζί βουλιάζουν ακόμη πιο βαθιά στην παγίδα. Ενα μέρος της δυτικής γνώμης ενέκρινε την επέμβαση στη Λιβύη, επειδή στην αρχή της είχε παρουσιαστεί ως «ανθρωπιστική». Το ψήφισμα 1973 του ΟΗΕ, παρατηρεί ο αρθρογράφος Ζαν - Κλοντ Γκιγιεμπό στη γαλλική εφημερίδα «Σιντ - Ουέστ», αναφερόταν στην «προστασία των πολιτών» από τις φονικές απειλές του δικτάτορα της Τρίπολης και συγκεκριμένα των κατοίκων της Βεγγάζης, που ήταν περικυκλωμένη από τα άρματα μάχης του Καντάφι. Ομως δεν επρόκειτο για πολίτες αλλά για αντικαθεστωτικούς που ήταν οπλισμένοι, έστω με λιανοτούφεκα. Μπορεί κανείς να τους προτιμάει από τα τεθωρακισμένα και το πυροβολικό του Καντάφι. Ομως αυτό δεν είναι ανθρωπιστικό, αλλά στρατιωτικό ζήτημα.

Στην αρχή...
... αυτής της ιστορίας φαίνεται πως όλοι όσοι θέλησαν να δουν (και πράγματι θελήσαμε να δούμε) την εξέγερση ενός λαού ενάντια στον δικτάτορά τους έκαναν ένα λάθος εκτίμησης, παραδέχεται ο Γκιγιεμπό. Αναμφίβολα υπάρχει και αυτή η διάσταση. Ομως, όπως συνήθως, η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη. Η «δημοκρατική» εξέγερση είναι στημένη πάνω σε μια παλιά αντιπαλότητα των λιβυκών φυλών που επικεντρώνεται γύρω από τις πόλεις της Κυρηναϊκής (ανατολικά) και της Τριπολίτιδας (δυτικά). Το παλιό βασίλειο της Λιβύης είχε τις ρίζες του στην Κυρηναϊκή. Και τα σπέρματα της «εξέγερσης» ξεφύτρωσαν εκεί από τότε που πήρε στα χέρια του τα ηνία της χώρας ο Καντάφι, ένας που προερχόταν από την Τριπολίτιδα. Με τη «δημοκρατική» εξέγερση του «λιβυκού λαού» ξαναβγαίνει στην επιφάνεια αυτός ο ανταγωνισμός. Και αυτό το πιστοποιούν οι στρατιωτικές κινήσεις των «εξεγερμένων» γύρω από τις πόλεις της Τριπολίτιδας.

Το ψήφισμα...

... του ΟΗΕ διχοτομεί τη χώρα που ήταν μέχρι τώρα γνωστή ως Λιβύη. Και στην ουσία την επαναφέρει στις γεωγραφικές και ιστορικές συνιστώσες της: την Κυρηναϊκή και την Τριπολίτιδα. Με δυο λόγια, όπως εξηγεί ένας άλλος αρθρογράφος, ο Αμερικανός Τζάστιν Ραϊμόντο, ο ΟΗΕ αποσυναρμολογεί σήμερα αυτό που δημιούργησε το 1951: μια χώρα εντελώς κατασκευασμένη όσο ακόμη βρισκόταν υπό βρετανική στρατιωτική κατοχή, που την ονόμασε Λιβύη. Σαν άλλος Φράνκενσταϊν, επιχειρεί τώρα να εξουδετερώσει τις ανεπιθύμητες συνέπειες του αποτυχημένου δημιουργήματός του, καθώς παλιές και νέες μεγάλες δυνάμεις ξαναμοιράζουν ανάμεσά τους τα «φιλέτα» της Αφρικής.

---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι Stavrovelonies
*