Κυριακή 21 Ιουλίου 2013

... γιατί η κρίση δεν είναι δική μας υπόθεση ...

*
Μπάμπης Πολυχρονιάδης
***
*

Τα αίτια της κρίσης χρέους
με - πολύ - απλά λόγια

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 υπήρξε ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, ιδιαίτερα στην πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες. Ταυτόχρονα, στις αγορές χρήματος άρχισαν να ξεφυτρώνουν σα τα μανιτάρια νέα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, όπως λ.χ. τα «παράγωγα» τα οποία επέτρεπαν στους επενδυτές να «ποντάρουν» σε κάθε λογής «στοίχημα» (άνοδος-πτώση μετοχών, χρηματιστηριακών δεικτών, νομισμάτων και εμπορευμάτων) και μάλιστα με «αέρα», καταθέτοντας μόνον ένα μικρό μέρος του ποσού για το οποίο «στοιχημάτιζαν».

Ο συνδυασμός των παραπάνω, δηλαδή της ανάπτυξης της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών καθώς και των χρηματιστηριακών παραγώγων, έδωσε τη δυνατότητα σε κάθε λογής «αλογομούρη» να βγάζει χρήμα – αέρα, 24 ώρες το 24ώρο και από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Δυνατότητα που δεν υπήρχε ούτε τη δεκαετία του ’80, ούτε του ’70.

Μέσα από τη διαδικασία αυτή «γεννήθηκε» με ταχύτατους ρυθμούς χρήμα το οποίο δεν αντιστοιχούσε στην πραγματική οικονομία, στην παραγωγή. Αυτό το χρήμα, όμως, έπρεπε κάπου να επανεπενδυθεί. Τα ομόλογα εταιρειών, τραπεζών και κρατών ήταν βασικός προορισμός αυτού του «αέρα» χρήματος, το οποίο μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις τύγχανε να δηλώνει ως έδρα σε φορολογικούς παραδείσους μέσω off shore εταιρειών.

Έτσι, για μία δεκαετία, ας πούμε από το ’95 έως το 2005, υπήρχε άφθονο χρήμα στις λεγόμενες χρηματαγορές, το οποίο προκάλεσε τον υπερδανεισμό εταιρειών και κρατών: κυβερνήσεις, όπως για παράδειγμα η ελληνική, έβρισκαν όσα λεφτά ήθελαν στις διεθνείς αγορές για να στηρίξουν μία… «δανεική» ανάπτυξη, δηλαδή μία οικονομική πολιτική που στηρίχθηκε σε ομόλογα όπου τοποθετούσαν το «αέρα κοπανιστό» χρήμα που είχαν δημιουργήσει οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί –και όχι μόνο- οργανισμοί.

Μέχρι που το 2007 έγινε το πρώτο μεγάλο «ατύχημα» στις ΗΠΑ με τα λεγόμενα «ενυπόθηκα δάνεια», το οποίο προκάλεσε αλυσιδωτές αντιδράσεις στη διεθνή αγορά ομολόγων και που προκάλεσε διεθνή ανασφάλεια σε σχέση με το ποια ομόλογα είναι πλέον αξιόπιστα και ποια όχι : μετά ήρθε η άνοδος των ελληνικών spreads, η αδυναμία δανεισμού από τις αγορές και στο τέλος το Μνημόνιο.

Με πολύ απλά λόγια, σήμερα ζητούν από λαούς όπως ο ελληνικός να (από)πληρώσει με φόρους, θυσίες και, τελικά, κατάρρευση της κοινωνίας, χρήμα το οποίο γεννήθηκε από μία διεθνή χρηματοπιστωτική φούσκα.

Η απάντηση στο γιατί την κρίση δεν πρέπει να την πληρώσουν οι λαοί έρχεται από το απλό ελληνικό παράδειγμα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών μέσω πιστωτικών καρτών και καταναλωτικών δανείων: η ευθύνη για την υπερχρέωση δεν είναι μόνο αυτού που δανείζεται αλλά είναι και εκείνου που δανείζει. Δηλαδή, όπως ήταν «τρύπια» η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των νοικοκυριών από πλευράς των ελληνικών τραπεζών, έτσι «τρύπια» ήταν και η αξιολόγηση των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών που δάνειζαν αφειδώς την Ελλάδα.

Δεν «έβλεπαν» ότι η χώρα αυτή ήταν αδύνατο να αποπληρώσει τα χρέη της με βάση το ΑΕΠ της και τις συνεχιζόμενες τρύπες στα δημόσια οικονομικά της; Δεν μπορεί να μην το έβλεπαν…

Όμως, όπως οι ελληνικές τράπεζες στο βάθος «γλυκοκοίταζαν» τα όποια περιουσιακά στοιχεία κάθε φουκαριάρη που σχεδόν τον… πίεζαν να πάρει κι άλλες πιστωτικές κάρτες, έτσι και οι διεθνείς δανειστές της χώρας σαφώς και είχαν βάλει στο μάτι τα όποια «ασημικά» αυτής της χώρας (σ.σ. οι τελευταίοι δεν χρειάστηκε να κάνουν τηλεμάρκετινγκ για να πουλήσουν δάνεια στην Ελλάδα, της έδωσαν το '97 τους Ολυμπιακούς Αγώνες και «καθάρισαν»).

Και τραβάμε σήμερα ότι τραβάμε για να αποπληρωθεί χρήμα το οποίο ήταν αέρας κοπανιστός και το οποίο γεννήθηκε από κάτι τριαντάρικα golden boys μπροστά σε οθόνες υπολογιστών…

Υ.Γ.: Δείτε σύμπτωση, που το «ξεπάγωμα» των πλειστηριασμών επιχειρείται ταυτόχρονα με την πώληση των «φιλέτων» του Δημοσίου…
---
Σημ.: την επιμέλεια της εικονογράφησης είχαν οι Stavrovelonies
*

Δεν υπάρχουν σχόλια: